Chuyên mục: Văn Học Việt Nam
Đánh giá:
Tác phẩm này xuất bản đã lâu (năm 1985, NXB Công An Nhân Dân) và được xem là một trong số những tiểu thuyết hình sự hay nhất của Việt Nam. Tác giả, dựa trên một câu chuyện có thật, viết về cuộc đời của một tên tướng cướp nhiều lần thay tên đổi họ. Hoàng Lạng, Nguyễn Viết Lãm, Trương Sỏi,… đều chỉ là vỏ ngoài của một người đàn ông có gốc gác không rõ, có cuộc đời chìm nổi theo dòng lịch sử.
Nhà văn Xuân Đức đã kể lại một câu chuyện trước và sau 1975, với những biến cố có thật, với những phận đời có thật. Ông khai thác nhiều về nhân vật, không quá sa đà vào việc “ca ngợi chế độ”. Những diễn biến dồn dập trên chốn giang hồ, những nỗi niềm trong nội tâm nhân vật, và tất nhiên, tình cảm con người, nhất là tình yêu, được thể hiện cuốn hút trên từng trang sách. Nhân vật nữ Khánh Hòa, nữ cướp Kim Chi đã làm câu chuyện cuộc đời của Trương Sỏi trở nên sống động và cũng đầy bi kịch. Kết cục bi thảm nhưng khó tránh của tên cướp này đem đến độc giả những suy ngẫm về kiếp người.
Bởi vì trước khi làm con quỷ hoành hành trong bóng tối, Nguyễn Viết Lãm đã có một quãng làm Người.
Cuốn sách này mang hơi thở của lịch sử, của thời cuộc, nhưng trước hết vẫn là một tiểu thuyết hình sự hấp dẫn. Gần đây tác phẩm đã được NXB Văn Học tái bản năm 2005. Vào khoảng đầu thập niên 90, đã có một bộ phim cùng tên được thực hiện dựa trên tiểu thuyết này.
