Trong cuộc đời, ai cũng có một người mẹ. Mẹ sinh ra, nuôi nấng, dạy dỗ và hy sinh tất cả vì ta nhưng không phải ai cũng hiểu được tấm lòng và tình yêu vô bờ bến của mẹ. Đôi lúc, ta trẻ thơ và vô tâm nhưng vẫn ngỡ mình đã đủ sâu sắc để thấu hiểu về mẹ… “Hạt cát nhỏ nhoi” – câu chuyện trong tập truyện cùng tên – chính là những tâm sự, ray rứt của một người con về sự hời hợt, nông nổi của mình trước bao la tình mẹ…
Hôm ấy, bố dắt con đến lớp. Giữa đường, chợt nghĩ ra, con bảo: “Bố về đi! Con tự đến trường được mà!”. Con nằng nặc đuổi bố về. Con vùng vằng khỏi tay bố. Buổi học đầu tiên trong đời, con thấy như mình đã thật lớn. Xúng xính áo quần mới, chiếc túi sách nằng nặng đeo ngang người, mũ lá rộng vành trên đầu, lũn cũn và hăm hở, con băng qua đường tới lớp. Con không thích mọi người nhìn thấy bố đưa con đi. Con muốn tự mình làm được một điều gì đó thật khác với bè bạn trang lứa của con.
Nhưng con đã đi học muộn. Sân trường vắng hoe. Từ mỗi lớp học vọng ra lời thầy cô giáo giảng bài, tiếng thước gõ trên bảng, nghe nhịp nhàng, kỷ luật và trang nghiêm. Con run lên khi vấp vào bậc thềm lớp học. Hành lang rộng, dài và trống trải. Con đã nhận ra lớp của mình, nơi căn phòng có hai cánh cửa xanh hôm tựu trường bố chỉ, đang mở rộng ra kia. Tự nhiên một nỗi sợ hãi âu lo chưa từng có bỗng choán ngợp khắp tâm hồn con. Con cảm thấy mình thật bơ vơ, lạc lõng đến tủi thân. Bất giác, con quay đầu trở lại! Bố! Bố đã đứng ở phía sau con từ lúc nào, con đâu có hay. Mỉm cười hiền hậu, độ lượng, chở che và trìu mến, bố bảo: Bố ở đây! Bố chỉ đứng ở chỗ này thôi! Con đừng sợ! Vào lớp đi. Cô và các bạn đang chờ con đấy!”. Con chạy nhanh vào lớp. Cô và các bạn đứng cả dậy vỗ tay đón chào con. Không để mọi người phải mất thì giờ, phấn khởi, sung sướng và vội vã, con mở cặp, run run giở trang sách đầu tiên có hình chú gà trống ngẩng cao đầu kiêu hãnh. Chợt cậu bạn cùng bàn giật áo và thì thào với con: “Bạn sướng quá đấy! Được bố đưa đến tận cửa lớp học. Lại còn được bố đứng ngoài canh cho nữa chứ”.
Con liếc ra cửa sổ. Dưới gốc bàng xa xa, bố đang đứng đó trông về phía con. Trong ánh nắng trong vắt của buổi sáng mùa thu, con nhìn thật rõ, dáng hình bố yêu thương như tạc vào khoảng trời xanh thẳm. Đầy tự tin, hãnh diện và an tâm, cùng các bạn con gào toáng lên theo giọng đọc của cô giáo: O… ò… ó… o. Gà trống gáy: ò… ó… o…
* … Con đau lắm. Tự nhiên, bên trong ống chân con như có đàn kiến bò lại qua. Chúng cắn con suốt ngày đêm. Khó chịu, nhức nhối và đau buốt. Người con càng trở nên gầy yếu. Rồi xanh mét. Cho đến khi con không thể bước đi… Bố cõng con vào bệnh viện. Nhìn ánh mắt bố đọc kết quả xét nghiệm, con lơ mơ đoán nhận điều bất thường, khủng khiếp đang đến với mình. Con cứ bám chặt lấy bố khi bố bế con vào phòng giải phẫu. Con thấy, mình như đang bị giết. Cái chết với con là nỗi sợ hãi, đau đớn có thật. Nó trĩu nặng và bóp nghẹt trái tim con. Con khóc. Con khóc thút thít. Con khóc òa lên khi nghe được những âm thanh loảng xoảng, lanh canh lạnh lẽo từ trong phòng mổ vọng ra…
… Nhưng bố đã lau nước mắt cho con. Bố kể: “Hồi nhỏ, ở nhà quê, bố trèo cây, cao lắm. Không may bị ngã xuống đất. Đầu đập đánh “bốp” vào cục đá, vỡ toang ra. Máu chảy đầm đìa, mê man bất tỉnh. Nhưng lúc ấy, bố biết chắc sau này sẽ gặp được một em bé như con. Thế là, dù đau đớn và sợ hãi vô cùng, nhưng nhất định bố không thể chết được. Sao lại có thể chết dễ dãi như thế cơ chứ? Bởi vậy, con cũng không thể nào vì sợ đau quá mà chết đi. Bởi nếu con bỏ đi thì bố sẽ biết làm bố của ai? Khi già rồi, bố biết sống cùng ai…?”. Thế là con lại bình tĩnh gạt nước mắt và nhoẻn miệng cười. Con tự trèo lên băng ca. Cô y tá đặt lên mũi con chiếc ống thở. Rồi tay con nhói lên. Ai đó hỏi: “Cháu tên gì nào? Cháu con ai? Một cộng một là mấy?…”. Con muốn trả lời thật đúng, con muốn kể về bố thật nhiều. Nhưng khi ấy, có một bóng đen rất nặng nề, thật trĩu nặng, trĩu nặng dần dần trùm lên lồng ngực bé nhỏ của con. Con mê đi…
Hai mươi tám viên gạch hoa vuông! Khoảng cách ấy với con như là vô tận. Sau nhiều lần phẫu thuật, bác sĩ nói rằng, nỗi đau thể xác của con sẽ dần qua thôi nhưng có thể con sẽ không bao giờ đi lại bình thường được nữa. Suốt đời, con sẽ phải gắn bó với đôi nạng gỗ cao cao này.
Bố đưa con ra ngoài hành lang. Giằng khỏi tay con đôi nạng, bố quát: “Đi lại đây nào!”. Bố chỉ ở trước con có hai viên gạch hoa thôi. Nhưng con lần mãi vẫn chưa tới nơi. Thế mà khi con sắp lại gần rồi. Bố liền lui xuống. Con cũng nhích lên. Tay bố dang rộng ra đón chờ con. Con muốn sà nhanh vào vòng tay bố quá. Con như sắp ngã quỵ xuống. Con muốn con có thể bay đi. Da thịt con bị kéo căng ra. Các khớp xương khô kiệt, tê dại. Mồ hồi đầm đìa trên trán con. Mồ hôi ướt nhòa mái tóc con… Chưa lúc nào, con lại thấu hiểu nỗi thiệt thòi của kẻ tật nguyền đến thế. Chưa lúc nào, con ao ước có được đôi chân lành lặn và khỏe mạnh đến thế. Và cũng lúc ấy, con nhận ra mình vô cùng tồi tệ và bất lực thế nào. Con thất vọng. Con mỏi mệt. Con cầu cứu bố. Nhưng bố vẫn đứng ở rất xa. Bố vẫn chỉ vẫy tay thôi. Bố vẫn bảo: “Con làm được đấy. Thử lại lần nữa. Con sẽ thấy con đi được ngay. Thật đấy. Không khó đâu!”.