“Đời Thủy Thủ” của Vũ Thất, xuất bản từ 1969 và tái bản 2012 là cuốn truyện lôi cuốn tôi xem hết trong một ngày. Tựa đề đã nói lên nội dung quyển sách. Cuộc đời của người lính sông nước sẽ là những khám phá thú vị cho người ngoài giới Hải quân. Không những thế, “Đời thủy thủ” còn hấp dẫn cả với chính những người hải quân muốn tìm lại chút kỷ niệm của một thời xưa cũ. Hoàng Lan Chi

Tôi dựng cây đàn vào cuối giường, bước đến tựa lan can sân thượng của căn phố lầu ba tầng. Âm hưởng của những bản nhạc buồn còn làm tôi thờ thẫn. Tôi nắm chặt thanh sắt an toàn, nhắm nghiền mắt. Tôi có cảm giác nhịp tim như đập chậm lại và thân thể như được nâng cao, bay bổng. Tôi hốt hoảng mở bừng mắt.

Không xa bên dưới, qua những tàng cây thưa lá, hai dòng xe với ánh đèn trắng đỏ xuôi ngược chập chờn. Tôi thấy Dũng mở cánh cổng sắt, dắt xe đạp ra đường. Tôi muốn gọi Dũng nhưng thấy quá xa. Đang đàn hát với tôi, Dũng bảo là cần đi gặp người yêu, khi trở về còn hứng sẽ đàn hát tiếp. Tôi bước về phía cầu thang định xuống lầu uống một ly nước nhưng chợt đứng sựng lại. Giờ này có lẽ Hiền và Thanh đang âu yếm nhau ở bàn học của nàng. Chỉ cần bước thêm vài bước, từ đầu cầu thang, tôi có thể nhìn thấy đôi uyên ương đó qua khung cửa sổ. Họ yêu nhau, họ ngồi bên nhau, họ hôn nhau là chuyện thường tình nhưng mỗi lần nhìn thấy cảnh đó lòng tôi cứ tràn dâng cảm giác đớn đau. Tôi bước về chỗ cũ, nhìn từng người cỡi xe đạp với ước mong Dũng đổi ý quay về.

Dũng là bạn thời trung học ở Nha Trang sáu năm trước. Hiền là em gái Dũng. Thuở đó Hiền ở tuổi mười hai mười ba. Ba năm sau chúng tôi vào đại học khoa học Sài Gòn, có thêm Thanh là bạn học mới của lớp toán đại cương. Và ngay hôm đầu Dũng rủ Thanh đến nhà chơi, cô nữ sinh Gia Long tên Hiền đã tỏ ra quyến luyến Thanh. Chính hôm đó tôi bỗng thấy Hiền đã trở thành một thiếu nữ… rất đẹp. Cũng từ hôm đó, tôi bắt đầu hiểu biết thế nào là đau buồn…

Tôi lặng ngắm hình ảnh quen thuộc của thành phố về đêm. Những ô cửa sổ của các cao ốc có kích cỡ khác nhau, không cùng độ sáng. Vài vì sao rải rác trên khung trời úa vàng. Bây giờ là cuối tháng tư, còn là mùa Xuân, đúng ra là tôi phải thấy các chòm sao quen thuộc nằm về hướng Bắc. Tôi tẩn mẩn ôn lại tên từng chòm sao. Chòm Đại hùng tinh, Tiểu hùng tinh. Chòm Hải sư, Song nam, Thiên hậu… Tôi cũng không thấy nhóm Bảo Bình, là chòm sao quen dạng nhất được dùng để đặt tên cho khóa tôi.