Viết lời tựa cho cuốn sách “Làm người” này thực sự có chút miễn cưỡng. Tôi luôn nghĩ thời gian sống trên đời quá ngắn ngủi mà lại có quá nhiều thứ phải cần trải nghiệm mới ngộ ra, khi thời gian lắng lại, mới có thể thấm thía. Cuộc sống là một cuốn sách dày khó xem hết, có người cả đời chỉ dừng lại ở mấy trang mở đầu, không thể đọc tiếp nữa, đó là do thiếu hiểu biết về cuộc đời.
Quen sống trong cảnh bóng đêm bao phủ thành phố, khi ồn ào dần lịm đi, đi dọc một góc phố, trong gió lạnh, não hết sức tỉnh táo, có thể suy ngẫm, nhưng vẫn uể oải tiều tụy, không thu được gì. Trang Tử nói: “Quốc gia phương Đông có cây lớn, 3000 năm là xuân, 3000 năm là hạ”. Cây lớn đứng giữa trời đất mấy nghìn năm, có thể hiểu được ý nghĩa tinh túy của cuộc sống? So với con người? Thời gian trôi đi quá nhanh, thoáng chốc đã mấy năm, lại phải tóm lại rằng cuộc đời ngắn ngủi mà khổ cực. Giải thích được cuộc sống cần thời gian, cần sự hiểu biết, cần cả thời cơ.
Hồi nhỏ, tính tình thẳng thắn, ương ngạnh, bao giờ cũng đúng sai rõ ràng, không phải đúng thì là sai, nên các bạn đều sợ tôi – cái đứa lắm chuyện. Tuổi nhỏ tí mà vẫn thường buồn khổ vì mình không được hoan nghênh lắm. Một cô bé khác sống cùng khu nhà lại là trung tâm của dư luận, các bạn đều quý cô ấy, người lớn cũng khen cô ấy thông minh, ngoan ngoãn, khéo léo, tôi đã từng đố kị nhưng thực ra trong lòng cũng quý mến cô ấy, chỉ là không giải thích nổi tại sao mình không đáng yêu bằng cô ấy. Bây giờ nhớ lại những chuyện hồi nhỏ, vừa đáng yêu lại vừa rất buồn cười. Trong những năm tháng trưởng thành, so sánh với cuộc sống của những người xung quanh, dần dần không chỉ nhìn nhận vấn đề ở hai mặt đúng sai nữa, bắt đầu nghi ngờ câu “quân tử không độ lượng” của Khổng Tử, từ xưa đến nay, biết bao người thích sao làm vậy, khốn đốn vì rất nhiều điều không thuận lợi trong giao tiếp, trở thành người buồn khổ bất đắc dĩ. Không có ai có thể làm một người ẩn dật cô độc bên ngoài thế giới, ẩn sĩ siêu thoát như Đào Tiềm e rằng chẳng có mấy người, phần đông vẫn phải hòa mình trong thế giới ồn ào náo nhiệt, du ngoạn giữa đủ mọi loại người, mọi ngành nghề, cư xử khéo léo, thành thạo, không để bị cuốn vào những chuyện vụn vặt thì sẽ vui vẻ. Nhưng khéo léo chỉ tồn tại trong quan hệ giữa người và người, khi một mình đối diện với chính mình, chúng ta có tâm trạng như thế nào?
Cuộc sống không đơn giản, có những người nổi tiếng, đời sống cao, đằng sau vẻ tươi cười ẩn chứa sự mệt mỏi và buồn khổ, còn bà già cả đời sống bên quán hàng rong trên phố ngoài mái tóc bạc đi chút ít, không có gì biến đổi cả, ngày nào cũng tươi cười vui vẻ trêu đùa những người hàng xóm, nụ cười của bà có thể lay động không khí, khiến bạn cũng phải vui lây, cũng muốn cười to cùng bà ấy, mới cảm thấy không có lỗi với cuộc sống.
Thế là đã ngộ ra một chút, con người sống dựa vào tâm trạng, khéo léo vốn rất cần thiết, nhưng tâm trạng lại quan trọng nhất.
Cuốn sách “Những kinh nghiệm xử thế bạn cần phải học” này dạy chúng ta cách điều chỉnh tâm trạng, khi chúng ta đối mặt với một số khó khăn trong cuộc sống, nên nghĩ rằng người khác cũng đang đối mặt với một số khó khăn cuộc sống khác, không có cuộc sống hoàn mỹ, khi bạn vừa thoát khỏi khó khăn nào đó, có thể khó khăn tiếp theo lại đang đợi bạn ở cửa khác, đây chẳng phải ngẫu nhiên mà là tất yếu của cuộc sống. Bộ mặt thật của cuộc sống là như vậy, không ai có thể đặt mình bên ngoài cuộc sống, chỉ làm người ngắm cảnh. Đối mặt với tính bất định của cuộc sống, với tình huống không thể đoán trước, chúng ta có thể làm gì? Chỉ có điều chỉnh tâm trạng. Nghèo cũng xong, giàu cũng tốt; lướt nhẹ trên mây xanh hay khó khăn đi vào đường cụt đều không cần quá để tâm, phải biết rằng, tâm trạng có màu gì, cuộc sống có màu gì. Được và mất trước mắt, sự bất lợi trong công việc, bị thờ ơ thì càng không cần để ý, trên đường đời dài đằng đẵng, đây chỉ là bản nhạc đệm rất ngắn, đừng để âm điệu của nó trở thành giai điệu chính trong cuộc sống của bạn, bản nhạc như thế chắc chắn sẽ đơn điệu tẻ nhạt.
Có một bài thơ rất hay:
Bạn vui vẻ, vầng trăng dần dần tròn;
Bạn buồn bã, vầng trăng dần dần tròn.
Bạn nhìn thấy, hoa đang đua nhau nở;
Bạn không nhìn thấy, hoa đang đua nhau nở.
Đúng vậy, mặt trăng đang tròn, hoa đang nở, ngày tháng luôn chầm chậm trôi đi, làm thế nào để cuộc sống tỏa ra những ánh sáng hạnh phúc lấp lánh là do chúng ta lựa chọn.
