Ngày 19 tháng 11 năm 1942, Hồng Quân giáng một đòn mãnh liệt vào quân Đức đang trên đà thắng ở Stalingrad. Trong vòng có một tuần, quân đội Xô Viết đã bao vây Tập Đoàn Quân 6 - một trong những binh đoàn lừng lẫy nhất của Wehrmacht ở lòng chảo chết chóc Stalingrad. Chỉ hai tháng sau, phần còn lại của những gì từng là một đạo quân đáng tự hào của nước Đức cùng các đơn vị chư hầu bị xóa sổ trong cuộc chiến sẽ được biết đến với tư cách một trong những trận đánh nổi tiếng nhất trên chiến trường Xô - Đức.

Lịch sử cho chúng ta biết rằng Trận chiến Stalingrad đã đảo ngược cục diện chiến tranh trên Mặt Trận Phía Đông và đặt người Đức vào thế thất bại không thể tránh khỏi. Lịch sử cũng ghi danh những người thắng trận ở Stalingrad với vinh quang tuyệt đối. Kể từ sau Stalingrad, Hồng Quân đã trở thành một đạo quân dường như không bao giờ phải hứng chịu thất bại nào đáng kể. Những kiến trúc sư của Stalingrad đi vào lịch sử quân sự với tư cách những người hùng bất khả chiến bại, những người dẫn dắt quân đội Xô Viết trên con đường một chiều tới chiến thắng. Trong đó nổi lên hình tượng lỗi lạc của Nguyên soái Liên Bang Xô Viết Georgi Konstantinovich Zhukov, vị anh hùng của Moscow, Stalingrad, Kursk và Berlin.

Tuy nhiên, lịch sử cũng đánh lừa chúng ta. Lịch sử vốn không kiên định. Nó chỉ lưu giữ những gì được ghi chép lại và lãng quên những gì không. Câu châm ngôn cổ xưa "Chiến lợi phẩm thuộc về người chiến thắng" hoàn toàn chính xác. Rõ ràng lịch sử cũng là một trong những chiến lợi phẩm đó. Không ở đâu sự thật đó lại trở nên rõ ràng hơn Mặt Trận Phía Đông. Lịch sử chiến tranh giữa Liên Xô và Đức cho tới cuối 1942 là lịch sử quân sự của nước Đức, chủ yếu vì chính người Đức ghi lại tiến trình và bản chất của nó một cách tự hào. Ngược lại, kể từ cuối 1942 nó lại là lịch sử Liên Xô vì những người chiến thắng giành được quyền kể lại thành công của họ. Đó đã và vẫn là thực tế lịch sử của chiến trường phía Đông.