Trước thời-cuộc 1945, tôi có chuẩn-bị để trình cùng độc-giả địa-phương chí các tỉnh Nam-phần, gồm những mục : Địa-lý, Lịch-sử, Nhân-vật, Cổ-tích, Danh-lam thắng-cảnh v.v…
Tiếc thay, cuối năm 1945, trong một cuộc hành quân của binh-đội Pháp, mớ tài-liệu tôi gom-góp mấy năm trời bỗng chốc tiêu-tan theo khói lửa !
Hôm nay, tình-cờ không hẹn mà nên, tôi được ông Huỳnh-Minh có nhã-ý trao cho xem tập « Địa-Linh Nhơn-Kiệt tỉnh Kiến-Hòa », ông sắp xuất-bản. Ông không nài khó-nhọc, gắng công sưu-tầm tài-liệu, ngõ hầu lần-lượt cống-hiến đồng-bào đầy-đủ địa-phương chí các tỉnh Nam-phần.
Chẳng những tôi hân-hạnh vì công-phu của ông phù-hạp với ý định tôi hai mươi năm về trước, tôi lại vui mừng mà nhận thấy tập tài-liệu tôi được thưởng-thức đầy gồm cả ba đặc-điểm : Vui, Hay và Lạ.
Thế nên, tôi không ngần-ngại giới-thiệu cùng bạn đọc bốn phương, trước tiên trên quyển sách quí-báu nầy, khả-dĩ giúp ích cho nhà khảo-cổ và lưu lại cho thế-hệ mai sau.
Ông Huỳnh-Minh, trong bao nhiêu năm gom-góp nhiềuhình-ảnh có giá-trị, bài vở phong-phú, sựtrình-bày khéo-léo từ chương-mục liên-kết có hệ-thống. Nói chung tất cả người dân Việt, nói riêng đồng-bào xứ Dừa tỉnh Kiến-Hòa (Bến-Tre) ngày nay, những ai có tinh-thần tồn-cổ, hoài-bão quê-hương, yêu-chuộng nghệ-thuật văn-chương, lấy làm vui-mừng được thấy quyển « Địa-Linh Nhơn-Kiệt tỉnh Kiến-Hòa » ra đời, nhắc-nhở lại những chuyện xưa tích lạ, cũng như Chùa-chiền, Đạo-giáo, Danh-nhân của tỉnh nhà gồm có những ai.
Dầu sao đi nữa, tác-giả không sao tránh khỏi những sự khuyết-điểm trong việc tra-cứu ở buổi đầu, vì mỗi thời-đại đều thay đổi, người chép sử ghi nhận khía-cạnh nầy, thiếu khía-cạnh khác, chưa chắc sách nào nói giống nhau trong một cốt truyện.
Nhưng tin rằng những điểm thiếu-sót ấy khi tái-bản sẽ được bổ-túc thêm.
Nhận thấy lòng nhiệt-thành của ông Huỳnh-Minh, không vì tư lợi cá-nhân, cốt phổ-biến tác-phẩm trên đây trong đại-chúng để biết qua từ tỉnh Nam-phần Việt-Nam.
Về mặt tinh-thần, chắc-chắn là phần thưởng xứng đáng dành cho nhà văn nặng lòng vì non nước.
Saigon, ngày mồng một tháng tám
năm Ất-Tỵ (27-8-65)
ĐÀO-VĂN-HỘI
[1]Lời tác giả : Cụ Đào-văn-Hội là một nhà khảo-cứu về văn-học lịch-sử lắm người biết. Cụ đã viết và xuất-bản nhiều sách có giá-trị, Danh-nhân nước nhà, Ba nhà chí-sĩ họ Phan, Lịch-trình hành-chánh Nam-phần, Tự-điển hỏi ngã v.v…
