Marx là người trí thức, nhấn mạnh vào tầm quan trọng của tư tưởng, lý thuyết gắn liền với thực tiễn tranh đấu, nhưng lại không coi tư tưởng như những chân lý vĩnh cửu. Marx chống lại thái độ giáo điều coi tư tưởng như tín lý và tranh đấu là bắt thực tại uốn nắn theo lý thuyết tín lý. Trái lại thái độ đứng đắn của người tranh đấu cách mạng là luôn luôn phân tách thực tại để rút ra một đường lối hành động từ thực tại. Thực tế biến đổi, lý thuyết biến đổi theo.

Trong tinh thần đó, thái độ xét lại gắn liền với chủ nghĩa Marx vì tiêu chuẩn hành động của phong trào cộng sản là hiệu nghiệm. Nhưng chỉ có hiệu nghiệm nếu hành động xuất phát từ những đòi hỏi của thực tại và đáp lại đúng những đòi hỏi đó.