Giải nobel y học mở ra hướng chẩn đoán sớm và điểu trị ung thư trong tương lai.

Phát minh của ba nhà khoa học được giải thưởng Nobel Y học năm 2001 thuộc ba phòng thí nghiệm khác nhau đã phát hiện ra các gen và các phân tử protein kiểm tra chu kỳ phân chia tế bào và những thay đổi của ung thư ác tính.

Trước tiên là nhà khoa học người Mỹ, Leland Hartwell, năm nay 63 tuổi - Giám đốc trung tâm nghiên cứu ung thư ở bang Seatle - Hoa Kỳ. Ông đã nghiên cứu chu kỳ phân chia tế bào những năm 1960 bằng phương pháp di truyền học trên nấm Saccharomyces cerevisiae. Cho đến năm 1971 ông đã phân lập được ở các tế bào nấm men hơn 100 gen kiểm soát ở chu kỳ phân chia tế bào, đó là các gen CDC, trong đó đặc biệt gen CDC - 28 kiểm soát ở biên đạo bước sang pha G l - mở đầu cho sự sinh tổng hợp nhân đôi các ADN trên nhiễm sắc thế.

Tiếp theo là nhà khoa học người Anh tên là Paul Nurse, 53 tuổi, là tổng Giám đốc Quỹ nghiên cứu ung thư của Hoàng gia Anh, ông đã nghiên cứu trong phòng thí nghiệm kiểm tra chu kỳ tế bào vào những năm 1970 trên loại nấm men Schizzosaccharomyces pombe và phát hiện ra gen CDC - 2, kiểm soát sự phân chia tế bào chuyển từ giai đoạn G2 sang M, tức là giai đoạn phân chia tế bào. Năm 1976 ông phân lập được một gen tương ứng ở tế bào người, gen này mã hoá cho các protein trong đại gia đình của các enzym cyclin - dependent - kinase (CKD) và gọi là enzym CDK - 1. Các enzym này được hoạt hoá hay ức chế bởi việc gắn thêm vào gốic phosphat hay loại bỏ gốíc này đi.

Cuối cùng là Timothy H unt, 58 tuổi, làm việc ở phòng thí nghiệm kiểm tra chu kỳ tế bào tại Hoàng gia Anh. Ông đã nghiên cứu trên nhím biển và khám phá ra các phân tử cyclin điều hoà hoạt tính của các enzym CDK vào đầu những năm l980. Các phân tử này gắn vào CDK và nhận m ặt các protein để phosphorin hoá. Khi các protein tham gia quá trìn h phân chia tế bào được phosphorin hoá thì đẩy tế bào đi vào chu kỳ phân chia một cách bình thường.

Như vậy là sau nhiều năm nghiên cứu cả ba nhà Khoa học đã có công làm sáng tỏ chu kỳ phân chia tề bào. Một khi có lỗi trong các gen nói trên thì sự kiểm soát chu kỳ phân chia tế bào bình thường sẽ không thực hiện được và dẫn đến rối loạn, sinh ung thư. Những phát minh này sẽ giúp chẩn đoán sớm khôi u trên người cũng như đề ra những nguyên tắc mới trong tìm kiếm các thuốc chữa trị bệnh ung thư.

Công trình quan trọng và tiên phong này đã được Hội đồng Nobel của Hoàng gia Thuỵ Điển tặng giải thưởng Nobel Y học cho cả ba nhà khoa học nói trên vào tháng 10 năm 2001 với sô" tiền gần 1 triệu đô la Mỹ.