Lời mở đầu trong nguyên bản tiếng Đức
Giáo dục môi trường, theo luật lâm nghiệp của bang Bavaria, là nhiệm vụ của các cơ quan lâm nghiệp. Chương trình không chỉ tập trung vào trẻ em, mà cả các đối tượng ở mọi lứa tuổi khác nhau.
Hoạt động giáo dục môi trường nhằm đánh thức mối quan tâm tới thiên nhiên bằng cách tác động vào tình cảm, tạo sự ngạc nhiên trước các hiện tượng thiên nhiên. Giáo dục môi trưởng thúc đẩy suy nghĩ về giả trị cuộc sống và thay đổi cách ứng xử với thiên nhiên của từng cá nhân. Khối lượng kiến thức được truyền đạt mà người nghe còn nhớ thường ít khi khuyến khích các suy nghĩ trên. Chính kinh nghiệm có được từ cảm nhận của khách du lịch thông qua các giác quan khác nhau mới có tác động mạnh mẽ và lâu dài.
Các nội dung chủ yếu của giáo dục môi trường bao gồm
* Giới thiệu hệ sinh thái rừng và các yếu tố của hệ sinh thái
* Giới thiệu các chức năng của rừng, bao gồm: bảo vệ môi trường, chống xói mòn, nguồn nguyên vật liệu và chức năng nghỉ dưỡng
* Thông tin về các điều kiện và tác động của việc sử dụng rừng thân thiện với thiên nhiên
* Thúc đẩy sáng kiến về tính bền vững của rừng, giúp mọi người biết rằng tinh bền vững là giá trị cơ bản để tổ chức cuộc sống của từng cá nhân.
Mỗi hoạt động được giới thiệu trong tài liệu đều gồm mục tiêu, nội dung và phương pháp thực hiện thông qua những gợi ý, mô tả cụ thể. Tài liệu này, giúp hướng dẫn viên tại các vườn quốc gia và khu bảo tồn thiên nhiên tổ chức những chuyến tham quan rừng cho các đối tượng thuộc mọi lứa tuổi khác nhau. Trong quá trình thực hiện chuyển tham quan, hướng dẫn viên cần chuẩn bị các loại nguyên vật liệu khác nhau để hoạt động hiệu quả, hấp dẫn.
Khi biên soạn tài liệu này, nhóm chuyên gia lâm nghiệp và sư phạm đã phối hợp với nhau nhằm truyền tải những kiến thức cơ bản, hữu ích nhất bằng những phương pháp đơn giản, dễ thực hiện và lôi cuốn nhất.
Đến nay, tài liệu đã được sử dụng rộng rãi trên toàn nước Đức, đã được dịch ra nhiều thứ tiếng khác nhau và đã được tải bản lần thứ 6, chỉ trong một thời gian ngắn.
Rất vui mừng chờ đón ý kiến đóng góp của các bạn để tài liệu này sẽ hoàn thiện, hữu ích hơn trong lần tái bản sau.
Chúng tôi chúc tất cả các bạn đọc thành công và vui vẻ khi tổ chức chuyến tham quan khám phá rừng như đề xuất trong tài liệu!
Giới thiệu chung về GTZ
Là một cơ quan hợp tác quốc tế thuộc Chính phủ CHLB Đức có phạm vi hoạt động toàn cầu vì mục đích Phát triển Bền vững, Tổ chức Hợp tác Kỹ thuật Đức (GTZ) có nhiệm vụ hỗ trợ Chính phủ CHLB Đức trong việc thực hiện các mục tiêu về chính sách phát triển. Trong một thế giới toàn cầu hóa, GTZ cung cấp những giải pháp thực tiễn và dài hạn cho các vấn đề phát triển về mặt chính sách, kinh tế, sinh thái và xã hội. GTZ hỗ trợ những quá trình cải cách và đổi mới toàn diện thích ứng với các điều kiện khó khăn của các nước sở tại với mục tiêu cải thiện bền vững điều kiện sống của người dân các nước này.
Các hoạt động của GTZ được tài trợ chính bởi Bộ Hợp tác Kinh tế và Phát triển Liên bang Đức (BMZ). Ngoài ra, GTZ cũng thực hiện sứ mệnh của mình dưới sự ủy nhiệm của các Bộ khác của Đức, của Chính phủ các nước khác và các tổ chức quốc tế như Ủy ban Châu Âu (European Commission), Liên Hợp Quốc (United Nations), Ngân hàng Thế giới (World Bank), cũng như của các tổ chức tư nhân. GTZ hoạt động trên nguyên tắc vì lợi ích cộng đồng, mọi khoản lợi nhuận thu được đều được tái sử dụng cho các dự án hợp tác phát triển bền vững của GTZ.
Từ năm 1993, GTZ đã và đang cùng với các cơ quan đối tác tại Việt Nam tích cực triển khai các dự án phát triển bền vững trong ba lĩnh vực ưu tiên: Phát triển Kinh tế Bền vững, Quản lý Tài nguyên Thiên nhiên bao gồm cả Cung cấp Nước sạch, Xử lý Nước thải và Chất thải rắn và Chăm sóc Sức khỏe. Ngoài ra, GTZ còn có một số dự án khác trong lĩnh vực Giảm nghèo, dự án được thực hiện theo ủy nhiệm của các Bộ khác của CHLB Đức hoặc thông qua bộ phận Dịch vụ Quốc tế (IS) của GTZ. Trung tâm Di trú và Phát triển Quốc tế (CIM) là một cơ quan được phối hợp điều hành giữa GTZ và Trung tâm Giới thiệu Việc làm Quốc tế (ZAV) của Cục Lao động Liên bang Đức (BA) hiện đang cử 20 chuyên gia đảm nhiệm các công việc có chuyên môn cao tại các cơ quan đối tác tại Việt Nam.
Mở đầu
Trong những năm gần đây, tầm quan trọng của hoạt động giáo dục môi trường đã được xã hội thừa nhận và đã thu hút được sự quan tâm của các nhóm đối tượng khác nhau. Nhiều chương trình giáo dục môi trường đã được thiết kế và thực hiện với học sinh, cộng đồng địa phương và với công chúng, nhằm thay đổi thái độ, nhận thức, hưởng tới hành vi thân thiện hơn với môi trường. Tuy nhiên, nội dung của những chương trình giáo dục đó còn nặng về lí thuyết và diễn ra ở trên lớp thay vì ngoài thiên nhiên mà thiếu đi công cụ trực quan giúp cho người học tiếp thu tốt và thực sự thay đổi thái độ và hành vi của mình theo hướng thân thiện với môi trường hơn. Trong khi đó, các chương trình giáo dục môi trường với du khách, đặc biệt là du khách tại các vườn quốc gia và khu bảo tồn thiên nhiên hầu như chưa được xây dựng một cách hệ thống, bài bản. Các hoạt động hướng dẫn du khách thường chỉ chú trọng vào khía cạnh giải trí, ít đề cập tới việc bảo vệ tài nguyên thiên nhiên.
Giáo dục môi trường cho du khách (hay diễn giải môi trường) là công cụ đắc lực cho các vườn quốc gia và khu bảo tồn thiên nhiên trong việc nâng cao nhận thức, cung cấp kiến thức, thay đổi thái độ và hưởng tới hành vi thân thiện hơn với môi trường và tài nguyên thiên nhiên, trước hết là tài nguyên thiên nhiên của vườn quốc gia và khu bảo tồn thiên nhiên.
Vườn Quốc gia Tam Đảo với sự hỗ trợ về tài chính và kĩ thuật của tổ chức GTZ thông qua Dự án Quản lý Vườn Quốc gia Tam Đảo, đã tiến hành thử nghiệm các hoạt động giáo dục môi trường và biên soạn cuốn sách này trên cơ sở tài liệu nguyên bản tiếng Đức và hoạt động thử nghiệm về giáo dục môi trường tại Vườn Quốc gia Tam Đảo do cán bộ Trung tâm Dịch vụ, Du lịch sinh thái và Giáo dục Môi trường tiến hành dưới sự hướng dẫn của chuyên gia tư vấn.
Tổ chức GTZ