Giai Cấp Mới – Milovan Djilas

Lời giới thiệu của nhà xuất bản Giấy Vụn

Cuốn sách đang mở trước mặt các bạn đây là một tác phẩm đặc biệt, vì nhiều lẽ. Thứ nhất, nó là sách chính trị của một chính trị gia. Thứ hai, nó vạch ra những nhược điểm căn bản, thậm chí là “cốt tử”, có tính bản chất, của cả một phong trào, một cuộc cách mạng, mà sau này trở thành một chế độ, một chủ nghĩa của thế kỷ 20 (và rơi rớt tới tận bây giờ trong thế kỷ 21): chủ nghĩa cộng sản.

Và thứ ba là, nó lại do chính một người cộng sản kỳ cựu đặt bút viết nên: nguyên Phó Tổng thống Nam Tư dưới thời Joseph Tito – Milovan Djilas. Như tác giả đã viết trong lời nói đầu: “Tôi, một trí thức đã đi trọn con đường mà một đảng viên cộng sản có thể đi. Từ những chức vụ thấp nhất, từ các tổ chức cơ sở cho đến quốc gia và quốc tế; từ việc thành lập một đảng cộng sản chân chính, chuẩn bị cách mạng, đến việc tham gia xây dựng cái gọi là chế độ xã hội chủ nghĩa”.

Với những bạn đọc quan tâm đến chính trị, có lẽ, chỉ chút ít thông tin về thân thế của tác giả cũng đã đủ là một lời hứa hẹn rằng bạn sẽ được đọc một cuốn sách xứng đáng.

Thực tế còn hơn thế: Cuốn sách không chỉ chứng minh cho bạn rằng thật bõ công bỏ thời gian để đọc tác phẩm phê phán chủ nghĩa cộng sản của một đảng viên cộng sản – quả thật bạn đã đúng khi chú ý tới thân thế của tác giả. “Giai cấp mới” còn đi xa hơn, nó chứng minh sự tồn tại của những đặc điểm mang tính chất đặc thù của chủ nghĩa cộng sản: kiêu ngạo và hợm hĩnh, phản khoa học, quan liêu, dối trá… Thật ra, rất nhiều đặc điểm này là cái ta đều đã biết. Nhưng Milovan Dijlas mới là người chỉ ra chúng một cách có hệ thống, thuyết phục và hấp dẫn hơn cả. Ta hãy nghe ông nói:

“Một người thuộc giai cấp nào đó không có nghĩa rằng người đó đã có một khối tài sản nhất định. Điều đó càng đúng đối với chế độ cộng sản: sở hữu mang tính tập thể. Ở đây muốn trở thành chủ sở hữu hay đồng sở hữu thì cần phải len được vào hàng ngũ của bộ máy quan liêu chính trị”.

“Về mặt lý thuyết thì mọi người đều có thể leo lên. (…) Ở đây mỗi người chỉ cần một phẩm chất, đấy là lòng trung thành tuyệt đối đối với đảng (thực ra là với giai cấp). Nhưng đấy lại chính là điều khó khăn nhất. Giai cấp mới giống như một hình kim tự tháp: đáy to, càng lên trên càng hẹp dần. Để đi lên, chỉ ý chí không chưa đủ, còn cần phải hiểu và “vận dụng lý luận” nữa, cần phải quyết liệt trong cuộc đấu tranh với kẻ thù, phải cực kỳ khôn khéo khi xảy ra các cuộc tranh chấp trong nội bộ đảng, phải nắm được nghệ thuật, thậm chí tài năng trong việc củng cố vị trí cho giai cấp nữa”.

Ở đây điều thú vị là, độc giả có thể đọc cuốn sách không phải theo cái cách “đọc để biết, biết chỉ để mà biết”. Bởi vì, nhìn nhận được những đặc điểm ấy của “giai cấp mới” – tức là tầng lớp quan liêu, tầng lớp hưởng đặc quyền đặc lợi của đảng cộng sản, theo định nghĩa “chỉ mặt đặt tên” của Milovan Dijlas – chúng ta sẽ thấu hiểu được những gì đang diễn ra rất gần với mình, ngay trên chính mảnh đất nơi chúng ta đang sống. Chúng ta sẽ hiểu được vì sao trong quá khứ không xa, ở Việt Nam, từng có những cuộc tranh trừng nội bộ đẫm máu, những cuộc “đảo chính cung đình” mà mọi sự đều diễn ra sau bức màn đỏ một cách bí mật và mưu mô, nhưng lại có ảnh hưởng rất lớn và lâu dài tới số phận nhân dân và đất nước về sau. Sẽ hiểu vì sao lại phải có những chiến dịch tuyên truyền, những cuộc vận động chỉnh đốn Đảng rầm rộ. Sẽ hiểu, sẽ nhìn nhận mọi sự dưới ánh mắt duy lý hơn, bình thản hơn, và tất nhiên, sáng suốt hơn.

Với suy nghĩ ấy, chúng tôi xin được trân trọng giới thiệu cuốn sách này đến bạn đọc.

Tháng 2/2010